Thạch Động cách trung tâm thành phố Hà Tiên khoảng 4km, theo con
đường nhựa đi về hướng biên giới Tây Nam, nay thuộc phường Mỹ Đức, thành phố Hà
Tiên.
Đứng trước cửa động nhìn lên
đỉnh, Thạch Động trước mắt chúng ta nhìn giống như một đại bàng tung cánh oai
phong! Cửa động có độ cao 50m nên vào những buổi sáng tinh mơ, ở đây thường
xuất hiện những chùm mây bay là đà, từ từ lan tỏa, hệt như “Hang động đang nuốt
mây”. Chính vì vậy, Thạch Động còn được gọi là “Vân Sơn”, nghĩa là “Núi mây”.
Đây là một thắng cảnh được ngợi ca trong Hà Tiên thập vịnh, qua bài
thơ Thạch động thôn vân, nghĩa là “hang đá nuốt mây”.
Sau đây chúng ta đi vào bên trong Thạch
Động, để thưởng ngoạn một thế giới kỳ thú của hang động nơi đây. Trước mắt
chúng ta là một ngôi chùa cổ nằm hẳn sâu trong hang: chùa cổ Tiên Sơn
(Tiên Sơn tự) có nguồn gốc từ xa xưa, được khởi lập từ năm 1790 bởi dòng thiền
Lâm Tế - là nơi du khách xa gần có thể đến hành hương, lễ phật.
Bên trong chùa hiện nay có một “đại hồng chung” là một chiếc chuông
lớn, đường kính 4m, vách chuông có nhiều đường xoắn ốc nên tiếng chuông cộng
hưởng ngân lên tận trời.
Đến tham quan thắng cảnh Thạch Động, du
khách sẽ được nghe kể về truyền tích Thạch Sanh – Lý Thông. Phía Đông của
động có một cửa hang thông thiên nên khi ánh sáng rọi xuống người xưa gọi là
đường lên trời. Theo truyền thuyết xưa, Thạch Sanh đã theo cửa miệng hang này
để vào bên trong lòng động giết đại bàng, cứu công chúa Quỳnh Nga. Ngoài ra, ở Thạch Động
có một ngách hang nhìn giống thành giếng, ăn sâu xuống lòng đất, được cho là
thông ra tới biển Mũi Nai. Ngày nay, cửa miệng hang này đã được
chắn lại.
Trong Thạch Động có rất nhiều
thạch nhũ mang hình thù lạ mắt, dễ khơi gợi trí tưởng tượng của chúng ta. Có
thạch nhũ mang hình giống như đầu đại bàng khổng lồ đang quặp một cô gái. Có
thạch nhũ tạo hình giống với năm sợi dây đàn, khi gõ phát ra tiếng kêu
như đàn đá. Có thạch nhũ tạo nên những vân đá lờ mờ giống như cô công chúa.
Ngoài ra nơi đây có hai
cửa hang ở trên cao, cửa phía Đông và cửa phía Tây, du khách leo lên đó để
phóng tầm mắt nhìn xa xa…
Đến thành
phố Hà Tiên, ghé tham quan thắng cảnh Thạch Động với cảnh thiên nhiên thật
thơ mộng và hùng vĩ, tạo cho ta cảm giác vô cùng thích thú./.